02/11/2013
01/11/2013
Ngắm trăng
Gần
10 giờ đêm, đường phố sau cơn mưa sạch và dễ chịu. Cho xe chạy chậm, tôi hít
mạnh một hơi dài, gió mát lạnh mơn man thịt da, len vào tận các ngóc ngách của
buồng phổi. Ở giữa trung tâm Sài gòn người ta không có cảm giác đêm khuya, giờ
này mà xe cộ vẫn nườm nượp, phố xá sáng rực, thật khó mà tìm được một nơi yên
tịnh và khuất sáng để ngắm trăng.
Trăng
đêm rằm thật tuyệt, vằng vặc giữa màn đêm đen thẫm, một quầng sáng to rực rỡ
bao quanh. Tôi chạy vòng quanh các con phố quen thuộc, trăng vẫn dõi theo trên đỉnh
đầu, khi thì ẩn hiện sau vòm lá, lúc lồ lộ giữa trời như chơi trò cút bắt. Cái
chu kỳ phát sáng của nó thật đơn giản mà kỳ diệu đến lạ thường. Mọi người đều đổ
ra đường để ngắm trăng, trăng làm đề tài cho bao nhà thơ, nhà văn, nhạc sĩ, làm
minh chứng cho đôi lứa yêu nhau. Tôi miên man với biết bao suy nghĩ, không biết
mọi người nghĩ gì khi ngắm trăng nhỉ ? Tôi dừng lại bên bờ sông, nơi gần như là
điểm hẹn của người với trăng. Trên các băng đá, ghế bố xếp dọc bờ sông, kẻ mỉm
cười nhìn trăng, người đăm chiêu tư lự. Tôi thật sự tò mò muốn biết họ nghĩ gì
nhưng không dám hỏi. Sợ người ta cho mình điên, biết đâu chừng lại còn nghe chưởi.
Đàng kia có một cô gái đang chờ người yêu, tôi đoán vậy. Trên tay cô mân mê món
quà xinh xắn, thỉnh thoảng lại xem đồng hồ. Tôi muốn hỏi một câu gì đó khác hơn
xem cô đang nghĩ gì nhưng lại vụng về hỏi: “Chờ người yêu à ?” Cô gái nheo mắt
mỉm cười khẽ gật. May quá, không bị chưởi. Có lẽ khi đang yêu người ta vui vẻ
và dễ dãi hơn.
Cô
gái có khuôn mặt khả ái, đôi mắt rạng rỡ long lanh, tôi hình dung lát nữa đây
khi chàng trai tới, đôi mắt kia sẽ rực sáng đến mức nào. Tôi ước đang cầm chiếc
gương trong tay để xem đôi mắt mình có được long lanh hay đã từng long lanh như
đôi mắt cô gái hay không. Tôi thật sự không biết.
Tôi còn không rõ nhiều điều lắm. Bạn bè bảo
tôi là người không bao giờ biết buồn, người vui vẻ cởi mở và là trung tâm của
sự ồn ào. Tụi nó thường mơ ước có được cuộc sống hạnh phúc như tôi. Vậy mà đôi
khi tôi thấy trong tôi có một sự trống vắng thật dễ sợ, muốn hét lên thật to
hay phá vỡ một cái gì để được thoát ra khỏi tâm trạng đó. Bộ mặt của tôi phải
nhe ra với mọi người chẳng qua vì để diễn cho xong vai tuồng của mình trong tấn
trò đời này. Con người sống thật được bao nhiêu và tôi sống thật được với chính
mình được bao nhiêu trong một ngày ? Tôi luôn hoài nghi với hàng tá câu hỏi tương
tự. Liệu có người tốt thật sự ở trên đời này không ? Có nên tin vào con người
không ? Tại sao tôi phải tồn tại và cuộc đời này có cần thiết sự hiện diện của
tôi không ? Hạnh phúc là gì và tôi thật sự có nó như người ta nghĩ không ? Vậy đó
! Tôi như một người điên hay một kẻ mộng du lang thang trên đường tôi cũng
không biết.
Tôi
đến bên một người phụ nữ ngoài 30 đang ngồi một mình bên khóm cùm nụm.
-
Trăng đẹp quá chị nhỉ ?
-
Trăng à, trăng buồn lắm ! chị không quay sang tôi mà vẫn nhìn thẳng, tiếp
-
Cô có nhìn thấy người đàn ông ngồi kia không ? Chồng tôi đó. Trước đây, chúng
tôi cũng thường ngồi bên bụi cây cùm nụm này, anh gọi đó là cây chè tàu, nó gợi
anh nhớ nhiều về quê hương anh…
Thế
là chị huyên thuyên kể, giọng trầm trầm nghe thật buồn, chị nói như thể từ lâu
không có dịp để nói. Mà cũng phải, có ai mà thèm nghe người điên nói bao giờ đâu
chứ. Tôi không nghe được hết câu chuyện tiếng được tiếng mất kia. Người đàn ông
phía trước vẫn say sưa bên cô gái còn độ tuổi học trò nói liếng thoắng gì đó.
Tôi quay sang nhìn kỹ gương mặt người phụ nữ. Chị trông hiền, có đôi mắt đẹp nhưng
buồn, mi mắt quầng thâm chắc vì đã nhiều đêm mất ngủ, ánh sáng trăng càng làm
cho làn da chị xanh xao vàng vọt hơn. Tôi muốn tìm một đề tài gì bắt chuyện cho
vui nhưng không dám ngắt lời chị. Chị đang ngược dòng thời gian với con thuyền đầy
ắp kỷ niệm, có lúc neo lại bên căn nhà gỗ, lúc lội ngược giữa đám lục bình trôi
xuôi.
-
Mua đậu giúp em đi chị.
Tiếng
con bé bán đậu phụng kéo chúng tôi trở về lại nơi bờ sông
-
Trăng đẹp quá chị há ! những đêm trăng như vầy em thích lắm.
Tôi
ngạc nhiên nhìn con bé độ 10-12 tuổi: “Em cũng thích ngắm trăng à ?”
-
Vâng chị ạ ! Những đêm trăng sáng như vầy người ta đi chơi nhiều, em bán mau
hết đậu, khỏi phải đi nhiều mỏi chân lại được ngắm thỏa thích. Mà khỏi phải tốn
tiền đốt đèn dầu nữa chứ, tiết kiệm được 500 đồng. Một tháng mà 30 ngày rằm như
vầy là em để dành thêm được 15 ngàn đồng cho mẹ em mua thuốc. Có bệnh mà không
có tiền khổ lắm chị ơi.
À
ra thế ! Những suy nghĩ trong đêm trăng thật khác nhau, trăng mang đến cho em
gái bán đậu niềm hạnh phúc đơn sơ mà thật cảm động. Không biết hai mươi năm
sau, em sẽ nghĩ gì trong những đêm trăng ? Tôi lắc đầu, xua đi những câu hỏi vớ
vẩn trong đầu. Dầu sao đêm nay trăng cũng thật tuyệt, phải tận hưởng khoảnh
khắc hiếm hoi được hòa mình vào thiên nhiên.
Trăng
càng lên cao càng sáng, đêm càng khuya càng lạnh, người đã thưa dần. Tôi lặng
nhìn cái vật thể vằng vặc giữa màn trời xanh thẫm chợt thốt:
-
Lạ thật, không có lấy một ngôi sao.
-
Có đấy !
Người
phụ nữ ngồi bên lên tiếng. Theo hướng tay chị, tôi tìm thấy được một vì sao nhỏ
xíu xa xa, khi lu khi tỏ.
-
Sao định mệnh của tôi đó, cô thấy không ? – chị tiếp – cô độc và sắp tàn lụi.
Tôi
không trả lời chị mà bận nghĩ về những điều ghi nhận được trong đêm nay, về
niềm tin vào con người một lần nữa bị bào mòn. Trên cao, trăng vẫn bình thản
thả xuống không gian cái thứ ánh sáng huyền hoặc, kỳ ảo…
Tháng
7/2002
Trưa Nhị Xuân
Con đường từ cầu Kinh vào nhà không đầy trăm thước, vậy mà không biết bao nhiêu lo lắng đến với cô Út – Lẽ ra họ xuống đây từ vài bữa trước, hôm sinh nhật anh – nhưng công việc ở sở làm họ phải hoãn lại. mọi người đang mong họ, hay nói đúng hơn, mong biết mặt con nhỏ tóc dài mà anh thường nhắc đến. Hình như cô cũng nóng biết đến cái “thế giới riêng” này của anh.
Thằng Bo nhận ra họ trước tiên rồi chạy vào gọi mẹ – Chủ nhà là hai vợ chồng thanh niên xung phong, anh người Trung, hình như quê Phan Thiết, chị quê ở Bến Tre vậy là cùng quê ngoại với Út đó !) , đứa con gái lớn khoảng 14-15 tuổi và thằng Bo khoảng 10 tuổi. Sự vui vẻ cỏi mở của chị Mười và mấy đứa nhỏ đánh ta bớt lo âu trong cô. Chỉ một ánh mắt, nụ cười la họ đã quen nhau và bắt đầu trò chuyện, có lẽ do đặc tính hiếu khách của người Nam bộ.
Anh đưa cô đi tham quan nông trường, khu nhà làm việc của ban lãnh đạo và thư viện. Họ cãi nhau tên một loài hoa tím có chuỗi hạt màu cam rất đẹp. Tên của nó là Tường Vi – ngày xưa cô có trồng hai vây như vậy trước nhà, vậy mà anh dám bảo là cây ngô đồng… Họ về nhà, Xuân và Tiến vừa lên tới bọn đàn ông ở nhà trên tán dóc còn phụ nữ thì xuống bếp làm cơm. Ăn xong ai nấy đi tìm chỗ nằm. Chị Cúc, Ti và Xuân nằm trong buồng, gọi cô nhưng cô không vào vì ngại ngủ nhà người lạ và sợ họ hỏi chuyện của cô và anh thì…. Eo ui, quê lắm ! Mọi thường anh Thông đóng đô ngoài võng nhưng có lẽ thấy hai người đi lòng vòng nên trở vào phòng khách với Tiến.
Cái chỏng tre kê ở bên hè, anh ngồi đó tựa lưng vào vách, chiếc võng được mắc chéo lên bên trên chỏng, đu đưa nhè nhẹ theo tay đẩy của anh, tóc cô xõa xuống như chiếc màn nhung lay động theo nhịp võng. Và như thế, họ kể cho nhau nghe nhiều chuyện lắm. Mọi người đã ngủ cả. Họ trầm giọng hơn, gần như thì thầm. Trời trưa tháng sáu oi bức, ánh nắng như thiêu như đốt làm mấy tàu lá dừa khó chịu cọ mình lạc rạc. Cô mơ màng, lim dim mắt, xoá những vệt nắng xuyên qua vách lá thành những đốm tròn lao xao, mờ ảo. Thỉnh thoảng một cơn gió thoảng qua, mang theo mùi hăng hăng của dòng kinh khét nắng, tiếng một chiếc xuồng máy lướt vội trên kinh An Hạ thả vào không gian thinh lặng một cái gì đó rất quê…
(Cho một ngày tháng sáu, 198…)
Kinh An Hạ
Thằng Bo nhận ra họ trước tiên rồi chạy vào gọi mẹ – Chủ nhà là hai vợ chồng thanh niên xung phong, anh người Trung, hình như quê Phan Thiết, chị quê ở Bến Tre vậy là cùng quê ngoại với Út đó !) , đứa con gái lớn khoảng 14-15 tuổi và thằng Bo khoảng 10 tuổi. Sự vui vẻ cỏi mở của chị Mười và mấy đứa nhỏ đánh ta bớt lo âu trong cô. Chỉ một ánh mắt, nụ cười la họ đã quen nhau và bắt đầu trò chuyện, có lẽ do đặc tính hiếu khách của người Nam bộ.
Anh đưa cô đi tham quan nông trường, khu nhà làm việc của ban lãnh đạo và thư viện. Họ cãi nhau tên một loài hoa tím có chuỗi hạt màu cam rất đẹp. Tên của nó là Tường Vi – ngày xưa cô có trồng hai vây như vậy trước nhà, vậy mà anh dám bảo là cây ngô đồng… Họ về nhà, Xuân và Tiến vừa lên tới bọn đàn ông ở nhà trên tán dóc còn phụ nữ thì xuống bếp làm cơm. Ăn xong ai nấy đi tìm chỗ nằm. Chị Cúc, Ti và Xuân nằm trong buồng, gọi cô nhưng cô không vào vì ngại ngủ nhà người lạ và sợ họ hỏi chuyện của cô và anh thì…. Eo ui, quê lắm ! Mọi thường anh Thông đóng đô ngoài võng nhưng có lẽ thấy hai người đi lòng vòng nên trở vào phòng khách với Tiến.
Cái chỏng tre kê ở bên hè, anh ngồi đó tựa lưng vào vách, chiếc võng được mắc chéo lên bên trên chỏng, đu đưa nhè nhẹ theo tay đẩy của anh, tóc cô xõa xuống như chiếc màn nhung lay động theo nhịp võng. Và như thế, họ kể cho nhau nghe nhiều chuyện lắm. Mọi người đã ngủ cả. Họ trầm giọng hơn, gần như thì thầm. Trời trưa tháng sáu oi bức, ánh nắng như thiêu như đốt làm mấy tàu lá dừa khó chịu cọ mình lạc rạc. Cô mơ màng, lim dim mắt, xoá những vệt nắng xuyên qua vách lá thành những đốm tròn lao xao, mờ ảo. Thỉnh thoảng một cơn gió thoảng qua, mang theo mùi hăng hăng của dòng kinh khét nắng, tiếng một chiếc xuồng máy lướt vội trên kinh An Hạ thả vào không gian thinh lặng một cái gì đó rất quê…
(Cho một ngày tháng sáu, 198…)
Kinh An Hạ
Con chữ
Hai
ngón tay cái móc vào miệng túi quần, nó nghênh ngang đi tìm lớp. Theo sau một
vài người đang lẩm bẩm dò hỏi, nó và đứa đệ tử cùng bước vào một căn phòng
khoảng 25m2, hai mặt tường dát kiếng, bàn ghế thì như ở quán cóc cà phê. Nó nhăn
mặt: “ Trời đất, sao nhìn không thấy
phảng phất một chút nghệ thuật gì ráo trọi vậy ? đám học viên nhìn lôm côm quá
!”
Ngó
ra khoảng sân trước cửa lớp, nơi có dăm ba người đang ngồi uống nước, nó quan
sát người đàn ông trạc ngũ tuần, dáng người nhỏ bé, tóc hoa râm, vẻ mặt khắc
khổ như một vị tu sĩ. Hình như đó là thầy giáo, mọi người đi ngang cứ cúi chào
ông ta. Chà, tướng này không biết có đáng làm thầy mình không đây ? Nhi`n hơi…
quê quê… Vẫn cái thói ngang tàng thời
trung học, nó kéo một cái ghế ở giữa hàng cuối cùng ngồi xoạt chân một cách rất
ngổ ngáo. Cô cháu đi theo bên cạnh thì thầm: “ Cô ơi, để con đi đăng ký dùm cô
nghen ?” – “Thôi, khoan đã, để coi ra sao, đáng học thì học”…
Thầy
giáo bước vào lớp và bắt đầu giới thiệu về “Văn phòng tứ bảo” – Trời ơi, chán quá, nói chuyện không có sức thuyết phục gì hết, nó luôn miệng tìm
cách chê bai. Thỉnh thoảng, hình như thấy mình không giống học trò, nó sửa thế
ngồi ngay ngắn. Nhưng chỉ được mươi phút lại loay hoay. Được một tiếng thì nghỉ
giải lao, đứa cháu ra về. Trời ơi, buồn quá, nhưng phải ráng ngồi hết giờ xem
thế nào. Còn những hai giờ đồng hồ.
Phần
thứ hai bắt đầu với bút, nghiêng, giấy, mực… mà nó xin được của người khác vì
mới đến hôm đầu nên chưa chuẩn bị. Thật ra thì cái ông lớp trưởng tốt bụng tự
mang đến đấy chứ. Cô phụ tá của thầy hướng dẫn nó vẽ những đường ngang nét dọc,
nó làm theo không mấy hào hứng, thỉnh thoảng cô trở lại động viên vài câu. Trên
kia giọng thầy ê a: “Phải để tâm an tịnh mới vẽ được chữ”. Nó lẩm bẩm: “Trời ơi,
người ta đi vẽ chữ là để tìm tâm an tịnh chứ tâm đã an tịnh thì còn nói gì
nữa?” Thằng cha ngồi bên trái nó khẽ gật gù đồng ý. Nó giả lơ. Đồ vô duyên, ai
nói với hắn ? Thầy đang đi hướng dẫn từng người, vì chọn chỗ cuối lớp nên lòng
kiên nhẫn của nó đang được thử thách. Thua rồi, nó rút một tờ giấy khác vẽ hình
một cây trúc nhỏ, lão kế bên được dịp: “Cô vẽ đẹp lắm, viết chữ thì xấu mà vẽ
thì đẹp”. À, khêu chiến rồi đấy nhé. Nó không đáp, chờ dịp trả đũa. Nó hỏi cô
phụ tá: “Như vầy rồi sao nữa ?” – “Thì chị cứ viết tiếp đi, nè, ngó sang mấy người
này coi họ làm ra sao thì bắt chước.” “Trời đất – nó kêu to – chữ xấu như vậy
làm sao mà tui bắt chước được ?”. Hắn cười to, thế là một đều. Một giờ nữa trôi
qua, thầy vẫn chưa xuống tới, nó thẫn người nhìn trang giấy ngỗn ngay đường cọ.
Thằng cha đó lại gạ chuyện:
- Cô viết tiếp đi.
- Hết giấy.
Hắn
cúi xuống rút lên một tờ giấy đặt trên bàn rồi tiếp:
- Ngồi vẽ như vầy nó vui vui mà tạm quên
mọi việc, không còn nghĩ ngợi gì.
- Vẫn nghĩ.
- Ủa, cô vẫn còn suy nghĩ được à ?
- Tui nhớ con.
Ý
nó muốn nói “tui có chồng con rồi đó nghe, liệu hồn”. Vậy mà hắn vẫn ngoan cố:
- Ừ thì… ngoài chuyện nhớ con ra thì không
nghĩ ngợi gì.
Đồ
ngu, hắn đâu biết được lòng nó đang ngổn ngang như những con chữ trên trang
giấy.
- Hết mực rồi ! Nó kêu lên.
Hắn
lại lui cui xin mực bên cạnh (chả là mượn hoa lê Phật thôi chứ chả tử tế gì !)
rót vào chén. Miệng vẫn léo nhéo:
- Vẽ bụi trúc nữa đi, cô vẽ đẹp lắm !
Nó
lặng thinh tiếp tục với những nét ngang dọc, đường cọ như muốn xé toạc tờ giấy
mà hắn vẫn không thôi léo nhéo. Tại sao nó phải làm theo ý người khác ? Nó chỉ
quen làm theo sở thích của mình. Nó vẽ một nhánh tùng, bên trên có đôi uyên ương.
Chà …, bây giờ chắc là nó đang nhớ đến ngươì ấy !
Thầy
đang xuống tới. Nó đặt bức tranh xuống dưới cùng và rút bài tập lên. Thầy hướng
dẫn cách pha mực và cách thể hiện các nét vẽ. Cầm mấy trang giấy nó viết, thầy
nhận xét: “Trông nặng nề và dễ sợ quá, đầy vẻ chết chóc”. Nó mỉm cười, thầm
nghĩ: “Mấy cái thằng bờm nãy giờ cứ ngồi khen chữ mình cứng cáp, mạnh mẽ, đẹp…
chỉ có thầy mới đọc được tâm sự của nó thôi. Vậy là “đáng mặt làm thầy rồi”
(vẫn cái thói ngỗ ngáo). Nó ngoan ngoãn nghe thầy hướng dẫn, khi ông đứng lên
nó khẽ cúi đầu lí nhí: “Dạ cám ơn thầy”. Nó cố gắng tiếp tục đến hết trang giấy
rồi ngồi thừ người ra, gã kế bên nhanh nhảu trải tờ giấy mới trước mặt nó:
- Viết tiếp đi
Nó
lắc đầu, không đáp
- Chưa hết giờ mà ? – gã lại léo nhéo
Không
phải nó không muốn viết mà nó không thể viết được nữa. Cái tẩy trong con chữ
của nó đã bị thầy nhặt ra rồi, bèn chờ tan lớp để hớn hở ra về thôi. Cuối cùng
cũng được toại nguyện, nó leo lên con ngựa sắt phóng như bay về nhà.
…
Hôm
sau rồi hôm sau nữa không ai thấy nó mang giấy bút đến lớp. Họ cũng không để
tâm. Cái thứ học trò chỉ đi học được một bữa thì biến mất chắc là đồ không ra
gì rồi. Sau này nghe kể lại, vào một ngày cuối thu, người ta tìm thấy nó gục
bên bàn viết trong phòng vì kiệt sức. Trên bàn, dưới đất chồng chéo ngỗn ngang
những con chữ. Không biết bao nhiêu mảnh giấy giống nhau: một bên là chữ “yêu”,
một bên là chữ “nhẫn” được viết bằng một thứ mực đen như chưa từng đen thế bao
giờ. Trên bàn, một tờ giấy với chữ hận thật lớn màu đỏ nâu được dằn dưới dĩa
máu đã khô. Trên tay nó còn lăm lăm một cây bút dùng để viết đại tự.
18:30
07-12-2001
28/10/2013
Quatrains sans titres - Tứ tuyệt vô đề (31-35)
31.
Sao trời cao có sáng nổi lòng đêm
Cho trăn trở lui về miền quá khứ
Buổi giao mùa... bước chân người lữ thứ
Hóa dại khờ ... lạc bước dưới cơn mưa.....
05-5-04
Màu nắng hôm nay có quá trong ?
Sáng lên tuổi mới … cho má hồng
Tung tăng trên tóc … trên vai áo
Và sót vài bông … đủ ấm lòng….
Sáng lên tuổi mới … cho má hồng
Tung tăng trên tóc … trên vai áo
Và sót vài bông … đủ ấm lòng….
26-5-04
Tuổi nhè nhẹ theo thời gian đến
Em chưa hay … trước ngõ bất ngờ
Ai nhặt gói vào trong giấy tím
Sinh nhật về… cứ ngỡ như mơ…
Sao trời cao có sáng nổi lòng đêm
Cho trăn trở lui về miền quá khứ
Buổi giao mùa... bước chân người lữ thứ
Hóa dại khờ ... lạc bước dưới cơn mưa...
05-5-04
Những giọt mưa màu thời gian
Nhuộm thắm dần cỏ cây hoa lá
Nhuộm nâu màu áo em trên ruộng mạ
Nhuộm mái tóc thề … bạc trắng tương tư
26-5-04
04/10/2013
Trăng côi - Lune orpheline
TRĂNG CÔI
Sáng trăng không có vườn chè
Nên căn gát nhỏ đi về lẻ đôi
Trăng đơn côi….
Mộng đơn côi
Trăng xưa nay đã già rồi
Vào trong cổ tích, bên nôi con nằm.
Ngày…. tháng….. năm….
Từ xa xăm
Ùa về ký ức.
Trái tim hồng rạo rực…
Mỗi lúc nhìn trăng.
Tiếng nói nào âm vang
Vọng về trong những đêm trăng tỏ
Từ con phố nhỏ năm xưa
Trăng đưa lối nhau về
Cảnh vật trong đêm mê
Bừng lên màu ngọc bích…
Xanh trăng.
Đêm nay trăng vẫn đấy
Vằng vặc một vầng tuôn chảy
Suối bạc long lanh…
Mảnh tình xanh… tím ngắt…
Lửa tim hồng… tắt lụi
Hồn vật vờ rong ruổi ngắm trăng côi.
Than ôi… !!!
Trăng ngọc bích không soi về lối cũ
Nẻo đường xưa giờ đã phủ rêu phong.
VT
* * *
LUNE ORPHELINE
Clair de lune perdu sans repéré
Au rythme de mes pas esseulés vers ma petite chambre désolée
Lune solitaire
Rêveries solitaires
Lune à présent mûrissante
Tes contes de fées ne sont plus que pour l'enfant au berceau.
Les jours..les mois..les années
De très loin soudain
Affluent vers ma mémoire
Mon cœur toujours rose s'emballe encore
Sous le regard de la lune.
Quels échos lointains remplissent
La nuit gorgée d'éclats de lune ?
Cette même lune qui éclairait
nos pas enlacés sur les chemins d'autrefois
Où la pénombre complice
Irradiait du bleu incandescent
De la lune passionnée.
Ce soir, le même astre ruisselle
De poussière d'argent rutilante
L'idylle bleue est couleur de cendre
Et ma flamme s'est éteinte.
J'erre comme une âme sans peine sous la lune orpheline.
Hélas! La lune verte n'éclaire plus les chemins de jadis
Ces chemins envahis par les ronces de l'oubli.
[Merci Sis Phuong Dung Laura pour la version française]
Lời tạ từ đêm
LỜI TẠ TỪ ĐÊM
Cám ơn trăng xẻ chia lời tình tự
Ngọt ngào như giòng sữa bạc đêm hè
Ngọt ngào như giòng sữa bạc đêm hè
Cơn gió nào ngang qua đùa rất khẽ,
Làm xôn xao góc phố… những hàng me…
Làm xôn xao góc phố… những hàng me…
Cám ơn đêm
Để đường khuya … hắt bóng
Vòi vọi xa nơi cuối phố đi về
Cho ta vọng một thời còn son trẻ
Khi bước người theo tiếng gọi đam mê…
Cám ơn ai cho nỗi đau trần thế,
Ta lặng thầm hiểu được những giờ vui.
Niềm yêu muộn sinh giữa đời dâu bể
Chết dần theo bao ngày tháng ngậm ngùi…
Cám ơn thơ trải lòng ra muôn ngả
Đêm từng đêm thao thức gởi lời tim
Ta chợt hiểu những điều còn xa lạ
Khi chờ trông mòn mỏi một cánh chim… !
08-03-05
VT
Bên nhau
BÊN NHAU
Ta đi bên nhau
Biển chiều lộng gió
Nói gì đây anh hở ?
Tiếng sóng rền bờ đá,
Chờ trăng lên...
Ta đi bên nhau
Biển đêm thầm thì to nhỏ
Ngôi sao nào sáng tỏ...
Đó là em...!
Ta đi bên nhau...
Khi biển hồng thức dậy...
Một trời mây...
Sáng trắng bước đôi ta...
Ta đi bên nhau...
Sóng hiền hòa... nhịp bước
Mây nghiêng mình mấy lượt
Tò mò...
Ghen hôn...
Ta đi bên nhau...
VT
Ảo mộng - Chimères
ẢO MỘNG
Dường như là nỗi nhớ
Buốt từng hồi tim côi
Chia tay mùa hoa ấy
Còn nhớ gì hay thôi ?
Mộng về bên song cửa
Dáng em gầy liêu trai
Mỏng manh tà áo gió
Nhè nhẹ lướt dấu hài
Sầu in lên mi mắt
Em nhìn vào hư không
Đóa hoa… ngày em đến
Gai nhọn rướm tim nồng …
Một trăm năm ở lại
Nhìn nỗi buồn trôi qua
Tay đan từng ngón ngọc
Níu cuộc tình phôi pha ...
Em về trong ảo mộng
Nhẹ như làn khói bay
Quấn quanh đầu đốm lửa
Lụi dần trên ngón tay …
Một trăm năm trăm tuổi
Vẫn dại khờ như xưa
Đón đưa em từng buổi
Giữa nhạt nhòa cơn mưa…
VT.
* * *
CHIMERES
Il semble que le mal de toi
Comme des élancements afflige mon coeur esseulé
De notre séparation aux jours fleuris de l'été
T'en souvient- il encore parfois ?
Des songes affleurent aux portes du sommeil.
Tu es apparition sylphide, fantasmagorique
Fugitif souffle léger, pan aérien d'une tunique,
Furtif glissement feutré de brodequins vermeils..
La mélancolie ombre tes yeux de langueur
Triste regard tourné vers une vide page
Fleur épineuse... Trace douloureuse de ton passage:
Cette rouge perle de sang dans mon coeur.
Un siècle de pénitence
A écouler seul ma souffrance
O doigts diaphranes agrippés
En vain a un amour fané...
Tu reviens dans mes songes quelquefois
Légère comme une volute fluette
Fumée en spirale au bout de la cigarette
Qui se consumme et me brûle les doigts...
Cent années, un siècle pour une âme damnée
Toujours aussi pâmé qu'aux vieux jours
Ou j'allais te chercher toujours
Sous la pluie battante pour te ramener...
[Traduction française: Phuong Dung Laura]
Đêm huyền thoại
ĐÊM HUYỀN THOẠI
Tôi kể người nghe mộng liêu trai
Một chàng công tử rất bảnh bai
Một đêm giông tố vô tình ghé
Qua trú hiên nhà... sau khóm mai...
Gió xa đưa khẽ... lá rũ gần
Qua màn mưa ướt em phân vân
Hay ta mời khách vào trong nhỉ ?
Khẽ cúi chào... người bước qua sân.
Sưởi khách đường xa với ấm trà
Người ngồi nâng chén thưởng hương hoa
Giây lâu chừng ngập dòng suy tường
Người bèn mang giấy, bút, nghiêng ra
Em ngồi cặm cụi bên khung thêu
Ngọn đèn bạch lạp vừa mới khêu
Bập bùng tia sáng lung linh tỏa
Nhịp thời gian thong thả gõ đều...
Rồi đến đêm sau khách lại sang
Hoàn tất bài thơ viết dở dang
Ô kìa ai tả chim oanh hót
Tựa bức tranh thêu dệt chỉ vàng ?
Thế là khách lạ với giai nhân
Cầm kỳ thi họa đối vang rân
Đêm huyền ảo trăng lung linh tỏa
Tung ánh bạc mờ loáng cả sân.
Bỗng đâu hừng sáng... gà gáy dồn
Từ giã người đi về cuối thôn
Túi thơm đương vội, người ơi giữ !
Gói cả lòng em, cả nụ hôn.
Từ đấy hoàng hôn và sớm mai
Vườn hoa siêng bước dạo gót hài
Người thơ đâu thấy không về nữa
Mộng vỡ tan tành... giấc liêu trai...
VT.
Trăng vỡ - La lune félée
TRĂNG VỠ
Có vầng trăng cổ tích
Treo mãi một giấc mơ
Thuở Cuội chờ Trăng đó
Chuyện bà kể ngày thơ…
Vì vầng trăng huyễn hoặc
Tròn, khuyết một niềm thương
Nên đêm đen vằng vặc
Lóe nguồn sáng thiên đường.
Vì trăng xưa lạc bước
Nên góc phố buồn tênh
Vì tình anh biển cả
Nên sóng gió gập ghềnh
Trăng vỡ rồi trong chén
Lưu ly một lần tan
Tương tư chìm đáy cốc
Theo gió trời đi hoang…
VT
24 Avril - Année de tourment
* * *
LA LUNE FÉLÉE
Sur la lune incandescente de conte de fées
S'accroche la guirlande de mes anciens rêves
Du temps ou le Prince attendait sa Muse sans trêve
Dans les histoires que ma grand- mère racontait...
C'est de cette clarté lunaire magique
Tantôt pleine, tantôt croissant blesse
Que dans la nuit d'une profondeur de jais
Jaillissent parfois des lueurs idylliques.
C'est parce que la lune d'antan s'est égarée
Que le quartier du coin est tout dévaste
C'est parce que ton amour est a l'image de l’océan
Que vents et flots se déchaînent, si violents!
La lune s'est brisée en morceaux dans la coupe
Reflets dissipes dans les affres de la séparation
Notre amour perdu sombre tout au fond
Des errances du coeur emportées par le vent en poupe.
[Traduction en français de Phuong Dung Laura]
20/04/2013
14/03/2013
Mây Trắng
Mây
Trắng
1.
.....
Lớp
học hầm như cái lò bánh mì, mấy chiếc quạy máy treo lủng lẳng không xua nổi hơi
nóng hừng hực được hấp vào ban ngày đang từ các bức tường toát ra. Học viên
cũng khét... mồ hôi và khói xe mà họ mang theo suốt cả ngày làm việc cho đến
khi tan sở mới chạy vội vào đây. May mà buổi tối trời dịu hơn đôi chút, nếu dạy
giữa trưa chắc còn khó chịu hơn... Giờ thực hành thì đỡ chút vì phòng máy có
gắn máy lạnh và cũng không phải nói liên tục nên không mệt lắm. Thông thường
tôi vào phòng máy cho đề bài, hướng dẫn sơ qua cho học viên rồi đi kiếm gì bỏ
bụng mới quay trở lại coi lớp.
Khoá này khá đông, gần 40 học viên nên lúc nào cũng ồn ào. Thiếu máy dùng là chuyện thường, lẽ đương nhiên, cái máy tôi hay sử dụng cũng bị chiếm cứ. Thông thường học trò nể mặt mà chừa ra cho tôi.
Khoá này khá đông, gần 40 học viên nên lúc nào cũng ồn ào. Thiếu máy dùng là chuyện thường, lẽ đương nhiên, cái máy tôi hay sử dụng cũng bị chiếm cứ. Thông thường học trò nể mặt mà chừa ra cho tôi.
- Cho
tôi mượn máy này !
Tôi
chỉ vào máy bảo với người vừa ngồi vào. Cô ta đứng lên
chờ. Lý ra phải lo đi tìm máy khác mà xài chớ, thật đáng ghét ! Đã hai lần như
vậy rồi. Hôm sau tôi ra nhanh hơn và dĩ nhiên khi học viên ra tới nơi thì tôi
đã ngồi chễm chệ trước máy. Mọi người lo tìm chỗ ngồi và đợi tôi ghi bài tập.
Có ai đó còn đứng sau lưng, tôi quay lại hỏi:
- Lớp nào đây ?
- Dạ lớp Thầy.
- Sao không đi tìm chỗ ngồi ?
- Dạ hết máy
- Làm sao hết máy được ?
Cô ta chỉ máy tôi đang ngồi
- Em chờ máy này.
À, chướng thật ! cả gan dám giành máy với tôi. Tôi gặng:
- Tên gì ?
- Mây
Tôi liếc nhìn danh sách: không có ai tên Mây hết. Trò nhầm lớp rồi !
- Dạ có, là Mây Trắng. Em ghi danh trễ, chắc danh sách chưa cập nhật.
- Thôi được, làm bài đi.
Tôi bỏ đi, để lại máy cho Mây. Lát sau xem lại danh sách, tôi mới nghiệm
ra cô ta tên Vân, Bạch Vân có nghĩa là Mây Trắng. Láu thật, dám giỡn với tôi !
Rồi sẽ biết...
Mây bờm quá, ngày nào làm cũng không kịp bài nên lúc nào cũng bị rầy, hình như không khi nào luyện tập ở nhà thì phải. Tôi hỏi và Mây thú nhận chưa từng coi bài bao giờ vì bận quá. Hừ... mặc kệ bận bịu gì, bổn phận học trò đi học là phải chu toàn bài vở chứ !?
Mây bờm quá, ngày nào làm cũng không kịp bài nên lúc nào cũng bị rầy, hình như không khi nào luyện tập ở nhà thì phải. Tôi hỏi và Mây thú nhận chưa từng coi bài bao giờ vì bận quá. Hừ... mặc kệ bận bịu gì, bổn phận học trò đi học là phải chu toàn bài vở chứ !?
Vài tuần sau tôi nhận một lớp mới vào ngày lẻ (thông thường các lớp học
3 buổi mỗi tuần, ngày chẵn hoặc lẻ). Trời ạ, lại gặp cô ta... ! Thật là
quá lắm rồi, cả tuần giành máy của tôi. Học một lớp chưa nên thân còn lấy thêm
lớp nữa. Bờm như Mây dĩ nhiên là tiếp tục... bị mắng rồi, mở chương trình mà
cũng nhầm giữa hai môn, thử hỏi có đáng bị đòn không ? Chắc Mây hiểu rõ khuyết
điểm nên rất chăm chỉ, môn học này có tiến bộ hơn môn trước, mà cũng phải,
người ta học môn này trước rồi mới tới môn kia, Mây làm chuyện ngược lại, thiệt
là... bờm !
Tôi không phải bực mình lâu vì Mây tuy vẫn chướng nhưng rất cố gắng, bài
làm khá. Ngày mãn khoá Mây đại diện lớp tặng hoa cho tôi. Tối hôm đó, gởi tin
nhắn chúc ngủ ngon...
....
Lớp Mây đã hoàn tất môn học do tôi hướng dẫn và chuyển sang học với thầy
khác, dĩ nhiên... được xếp dùng dãy máy khác. Vậy mà tật chướng không bỏ ! Xoay
qua xoay lại vẫn thấy Mây nhảy tót tới cái máy số 24 vì... "máy này
ngon", Mây bảo không thích bị vây kín xung quanh, mỗi khi Mây ra sau tôi
thì đứng chờ... Thật ra thì còn thiếu gì máy ngon, chắc là lại... "giả đò mua
khế bán chanh" đó thôi... !
Cúp điện, phòng máy đóng cửa, học trò ùn ùn kéo nhau ra bãi xe, sợ lỡ ai
lấy nhầm xe mình. Tôi thả bước từ từ ra khi đã gần hết người. Mây đang ngồi
trên ghế đá, tôi hỏi:
- Sao chưa chịu về ?
- Dạ đông quá, em không thích chen lấn.
Tôi cười:
- Hôm nay về sớm, tính đi uống cafe mà không có ai mời
Mây cúi đầu, chân di di lên mấy chiếc lá rơi trên sân
- Dạ em không dám, vì sợ ... bị từ chối đến 3 lần...
(Chả là Mây có lần mời nhưng tôi ngại nên không đi)
Tôi bật cười:
- Mây để bụng quá hả ? Sao Mây không thử lần nữa ?
- Dạ không. Nhưng thí dụ Thầy mời thì em sẽ đi.
Cái cô này kỳ, thích đi uống cafe mà không chịu mời người ta lại thí dụ
người ta mời. Sao phụ nữ lúc nào cũng ngược ngạo thế nhỉ ?
- Thôi được, vậy ngồi đâu ?
- Qua Sofitel đi Thầy, bên đó có bar piano, thích lắm.
- À, tôi quen ăn ở New World...
- Dạ biết, em có nghe Thầy nói rồi, nhưng em đâu định ăn, mà là uống
chút gì thôi. Vậy... ofitel nhé ?!
Tôi định làm khó, chọc Mây chút nữa, nhưng lỡ Mây quê rồi đổi ý, nên
thôi...
- Được, tùy Mây.
Nơi này bày trí khá, tôi thắc mắc không hiểu Mây thường lân la những nơi
này với ai ? Mây chọn một cái ghế nơi góc phòng, ngó chếch lên sân khấu, ngồi
thu lu ôm cái gối bông như một con mèo...
Mây lặng im, khác với vẻ tinh nghịch liếng thoắng hàng ngày trong lớp.
Nguyễn Ánh 9 đang dạo một bản gì đó cho cô ca sĩ trẻ khai mạc buổi diễn. Mây
dường như không quan tâm lắm các ca khúc. Tôi hỏi Mây:
- Mây thấy sao ? hát được chứ ?
Mây khẽ nhún vai...
- Như trả bài thanh nhạc, không có chút sắc thái. Ca sĩ đẹp nhưng trẻ
quá, không đủ trăn trở và chất sống để làm bật lên nét nhạc...
- Biết vậy sao còn đòi vào đây ?
- Dạ không. Đâu có vào nghe hát, mà nghe anh 9 đàn.
- Mây quen Nguyễn Ánh 9 à ?
- Dạ không quen nhưng biết. Nghệ sĩ mà Thầy, người của công chúng...
Trước đây 9 có một quán cafe trên đường Điện Biên Phủ, gần nơi em học, thỉnh
thoảng em có qua nghe nhạc, em thích dòng nhạc 9 chơi.
À ra vậy... Mây cũng ... nhiều chuyện thật !
- Hôm nào có dịp, Mây đàn tôi nghe thử.
- Sao Thầy biết em biết đàn ?
- À... nghe người ta nói...
Thật ra tôi chỉ đoán đại thôi, vì mỗi khi nghe một bản độc tấu piano Mây
hay nhịp nhịp ngón tay với dáng vẻ rất say sưa. Mây cười:
- Người ta… hay há ! Hôm nào ngồi bên Montana em sẽ đàn cho Thầy nghe.
- Mây chơi đàn bên đó ?
- Dạ đâu có, vì đó là quán của nhỏ bạn, lỡ... đàn dở nó không đuổi cổ...
...
Mây đàn... dở thật, vậy mà tôi phải khen hay mới chán chứ ! Hôm đầu ở
Montana, may là Mây chọn thời điểm cuối cùng của ngày, khách đã ra về gần hết.
Mây chơi hai bản Sérenade, một của Chuzbert và một của Enrico Toselli. Mây bảo
đó là 2 bản Mây thích nhất.
2.
Tôi đã quen dần với thói quen mới: ngồi Montana cuối tuần để nghe… đàn
dở. Ai biểu tôi … khờ, cứ khen hay. Thật ra nơi này cũng khá, ừ… dĩ nhiên không
bằng New World rồi (Mây bảo không thích cái hộp quẹt cao tầng đó, Mây ưa kiến
trúc kiểu Pháp xưa hơn), nhưng được cái không khí thân thiện như gia đình. Hôm
nay Mây diện quá, trông có vẻ dịu dàng hơn mọi khi với chiếc áo màu mây buông
rũ và tóc cột cao. Ừ, chả biết màu sắc gì kỳ… chỉ thấy loang loang ánh tím, ánh
xanh… như mây… chiều…
- Mây đang suy nghĩ gì ?
- Dạ không, em nhớ tới quyển truyện vừa đọc khi sáng.
- Truyện gì ?
- "Ví dụ ta yêu nhau"
- Của Đoàn Thạch Biền phải không ?
- Dạ phải. Em thích nhất ví dụ thứ 10
- Lâu quá tôi quên mất rồi, Mây nhắc lại dùm đi
- Dạ thôi.
- Sao vậy ?
- Vì câu chuyện không làm Thầy xúc động được nên không còn đọng lại gì,
vậy thì nhắc lại làm gì ?
- Đọc lâu thì phải quên, nhiều chuyện !
Mây cười, có lẽ Mây đã quen nghe tôi mắng nên cứ… trơ trơ. Nói vậy chớ
Mây vẫn kể…
- Cô học trò nhỏ thầm yêu ông giáo. Mùa hè, anh ta ở lại tỉnh lỵ để hong
cuộc tình vừa mất, tình cờ đến nhà cô bé. Bố cô bé nhờ Thầy dạy kèm cho cô bé
và đứa em trai mấy tháng hè. Thầy nhận dạy không công ... Cô bé bị bịnh tim.
Một đêm mưa trở bệnh nặng, phải đưa vào nhà thương. Thầy vào thăm... Bên giường
bệnh, cô bé hỏi Thầy : "Cái chết không có thật, phải không Thầy ?" -
"Đúng rồi em, cái chết không có thật ! " - (rồi hai thầy trò bàn luận
về những điều có thật hay không có thật) - "Và tình yêu ... cũng không có
thật !?" - .... "Không, em ạ, tình yêu .. có thật !" ... -
"Thầy thua em rồi, thấy chưa! Trên đời này, phải có một cái gì có thật
chứ, phải không Thầy ? .... " .....
Tôi hỏi:
- Hình như cuối cùng cô bé chết ?
- Dạ phải. Chết hạnh phúc, bởi vì tình yêu của cô bé đã có thật.
- Mây tin hạnh phúc có thật ?
- Nếu tình yêu có thật thì hạnh phúc có thật.
- Vậy tình yêu có thật không ?
- Em không biết. Thầy có tin không ?
- Tôi hả ? Tôi đang… suy nghĩ…
Đêm tàn, chúng tôi chia tay, Mây chúc tôi ngủ ngon, tôi nói sẽ suy nghĩ
thêm về "tình yêu và hạnh phúc" của Mây
- Không phải, của Đoàn Thạch Biền chớ không phải của em.
- Ừ, thì của Đoàn Thạch Biền…
....
Chúng tôi khám phá ra một quán cafe xinh xắn trên đường Tú Xương, Mây
rất thích nơi này, khung cảnh lãng mạn hơn bên Montana, hàng đêm đều có hòa tấu
piano và violon, toàn là dân chơi nhạc thính phòng chuyên nghiệp, rất khá.
Những khi ngồi đây Mây rất vui, đôi khi hát khe khẽ theo tiếng nhạc. Tôi cũng
thích các mẩu chuyện dí dỏm và cách pha trò tinh nghịch của Mây.
- Thầy ơi.
- Gì ?
- Em sắp trốn học hai tuần.
- Lại lười biếng phải không ?
- Em
đi theo trường, sang Paris.
-
Thích nhỉ ! Paris tháng này là cuối thu, chắc lạnh nhiều. Mây nhớ mặc ấm.
- Dạ
Thầy ! Thầy ơi, em đề nghị...
- Nói
đi Mây.
- Em đưa
địa chỉ bạn em, nơi em ở, rồi Thầy viết thư cho em nghen.
Tôi
nhìn Mây, cô nàng có bị... khùng không ? Đi hai tuần chớ đi luôn sao mà phải
viết thư làm gì ?
- Tôi
không biết viết thư. Mà Mây đi chơi vui, còn tôi bận rộn lớp ngày lớp đêm, Mây
viết thư cho tôi mới phải. Hơn nữa có hai tuần... thư từ làm gì ?
- Em
sẽ viết thư cho Thầy, nhưng Thầy nhớ trả lời nghen, không... em giận đó !
- Mây
dọa đó à ?
- Dạ
em nói thật.
Tôi
lảng sang chuyện khác. Hỏi về việc học của Mây, về những dự định tương lai, về
xứ sở của thi ca và ánh sáng... Khi không còn gì để hỏi, cả hai lặng im, mỗi
người theo đuổi một ý nghĩ riêng. Ban nhạc đang
chơi bản Tristesse de Chopin trầm lắng...
- Mây trắng
- Dạ Thầy ?
- Đã muốn về chưa ?
- Dạ về, mai em còn phải chuẩn bị cho chuyến đi.
...
3.
Mây viết thư cho tôi thật. Vào ngày thứ ba sau khi đặt chân đến Paris,
Mây bảo nhớ Sài gòn, nhớ tiếng dương cầm cuối tuần... Mây viết thư rất duyên,
có cả một bài thơ cảm tác từ mùa thu Paris...
Chiếc lá rơi điểm báo một mùa thu
Nắng ấm nhẹ vàng lên màu áo mới
Trên thảm cỏ xanh
Colchique tím một vạt chiều...
Em đi
trong đêm thu,
Trăng
mười sáu vàng như bánh nướng
Bỗng
vụn giòn...
Tơi
tả giữa môi thơm.
Từng
mảnh sáng bùng lên,
Sót
lại đốm than tàn.
Như
dấu lặng đen rớt trên từng khuôn nhạc.
Bản
nhạc chiều,
Theo
gió… ra đi…
Chiếc
lá cuốn mang mùa thu đi xa.
Để
lại giữa trời mênh mông nỗi nhớ.
Cánh
đồng trơ gốc rạ,
Mỏi
cánh cò bay lả ...
Câu
ca dao lạc mất trong chiều…
Bài
học vỡ lòng với một chữ Yêu
Em
học mãi bao mùa thu không thuộc ...
....
Bài
thơ giản dị như khúc nhạc thu ngân vang trong chiều, có pha chút hụt hẫng, tiếc
nuối… Mây là người có tâm hồn. Ủa, mà sao mùa thu Paris lại vừa có colchique,
vừa có cánh cò bay lả trên đồng trơ gốc rạ nhỉ ? Chắc là thu... xuyên lục
địa... Nhiều chuyện thật !
Cuối
thư Mây nhắc tôi nhớ hồi âm và dặn đừng ghi tên người gởi ngoài phong bì, Mây
xuống Lyon chơi vài ngày rồi sẽ về đọc thư. Tôi ngần ngừ không biết nên trả lời
hay không, thấy dị dị làm sao... nhưng cuối cùng, cũng lấy giấy bút ráng ghi
cho Mây vài chữ...
Monet -Bassin aux nymphéas harmonie rose |
4.
Tối
đó vào phòng máy tôi mới hay Mây đã về. Mây chọn chiếc máy ở góc phòng và ngồi
dán mắt vào màn hình.
Khi
tôi hỏi:
- Sao
bữa nay ngồi đây ?
Mây
quay sang cúi đầu:
- Dạ
em chào Thầy !
- Nãy
giờ mới chào ?!
Mây
không cười, đáp lí nhí
- Dạ
em xin lỗi.
- Đi
Paris có vui không ?
- Dạ vui.
- Có quà Paris không ?
- Dạ có.
Tôi linh cảm có chuyện gì đó, thường Mây không ít lời như vậy.
Tan học Mây chờ tôi ở bãi xe, đưa cho tôi một hộp giấy được gói cẩn
thận. Tôi hỏi:
- Gì vậy Mây ?
- Dạ quà Paris của Thầy.
- Thôi không nhận đâu. Thầy chỉ nói giỡn...
- Thầy nói giỡn nhưng em nói thật... Thầy không muốn biết có gì bên
trong sao ?
Tôi cầm gói giấy
- Gì vậy Mây ?
- Dạ một họa phẩm. À không... hai tác phẩm...
Tôi bắt đầu tò mò. Gì là một mà hai đây ? Sao giống cafe
sữa 2 trong 1 quá !
Không
phải đợi lâu, lớp giấy bọc bung ra để lộ một khung tranh copy tác phẩm của
Claude Monet, vẽ những bông hoa súng. Bức tranh đẹp. Monet là họa sĩ bật thầy
của trường phái Impressionnisme, tranh của ông lột tả được vẻ tuyệt đẹp của
thiên nhiên và đầy cảm xúc với ánh sáng, sương, khói, và mây trời. Mây nhìn tôi
dò xét... Tôi hỏi:
- Mây
thích Claude Monet ?
- Dạ
em thích tranh của trường phái ấn tượng. Màu sắc và tình cảm trong tranh có một
sức sống mãnh liệt, các họa sĩ đã thăng hoa màu sắc, phơi bày tính biến động
của nó dưới ánh sáng, trong từng khoảnh khắc thoáng qua, những vẻ đẹp mong manh
hiện ra hay ẩn giấu với sự tinh tế khiến cho những bức tranh của họ biến đổi
không ngừng. Thầy xem, nội chủ đề Nulphéa này mà Monet đã vẽ khoảng 60 bức...
Mây
huyên thuyên như bị... rà trúng đài... Tôi chấm câu giúp Mây một cách phũ
phàng:
- Tôi
không có cảm xúc nhiều với tranh thuộc trường phái ấn tượng. Trông xa còn được,
nhìn gần... không giống gì... ! Tôi thích những gì rõ ràng cụ thể như trường
phái tả thực, pha chút hoang dã như Chauvisme hoặc nếu đã trừu tượng thì như
Curbisme hoặc Suréalité... Nhưng dù sao cũng cám ơn Mây đã có lòng...
Mây
nít bặt. Dấu chấm của tôi được chấm điểm 10, công hiệu vô cùng. Mây buông tiếng
thở dài
-
Đáng tiếc thật ! Em còn nhớ một câu như vầy của Saint-Ex ... "On ne voit bien qu'avec le coeur, l'essentiel est invisible pour
les yeux". Mà thôi, không có gì quan trọng,
Thầy vất nó đâu dùm em cũng được. Thưa Thầy em về.
Rồi Mây xoay lưng đi. Tôi ráng nín cười, mặt Mây giận trông tức cười
thiệt. Tôi hỏi vói theo :
- Còn tác phẩm thứ hai đâu ?
Mây lắc đầu, chạy vụt ra cửa...
Trời ạ ! Cái câu gì đó của Saint-Ex, lâu quá rồi tôi đâu còn nhớ. À...
mà quên, Mây mù chữ... Anh, chắc mới đi Paris về nên còn ghiền nói tiếng Pháp,
đem ra lòe tôi đây mà.
....
Bài vở nhiều quá ! Chấm bài thi lục cá nguyệt cho lớp ngày, chuẩn bị bài
thi cuối môn cho lớp đêm... Tôi vươn vai nhìn đồng hồ. Ủa, mới đó đã nửa đêm.
Nhanh quá ! Mà sao... không thấy ai chúc ngủ ngon nhỉ ? Mọi thường trễ nhất là
11g rưỡi thì Mây cũng gởi lời chúc sang. Chắc hôm nay hờn... Trời, chỉ đùa chút
xíu mà... thiệt là... con gái ! Mà gương mặt Mây giận trông tếu làm sao. Nghĩ
đến đó tôi bật cười, vói tay lấy bức tranh ra xem lại. Cũng đẹp đấy chứ ! Mây
chọn ao súng buổi chiều tà. Ánh xanh tím với các sắc độ giữa trời, mây, nước và
lá, hoa... tạo cho người xem một cảm xúc dàn trải, man mác buồn… Tôi cúi xuống
nhặt chiếc vỏ hộp rơi dưới đất, lớp carton lót đáy hộp bong ra, để lộ một chiếc
lá bằng nửa bàn tay còn chưa khô hẳn. Lá phong, nửa vàng nửa đỏ, chắc Mây nhặt
về từ vườn Luxembourg, dưới chân những bức tượng trắng… Đó, thấy không, tôi
cũng nhớ tới Anatol France đấy chứ, chỉ là chưa kịp nhớ ra Saint-Ex thôi… Mà
sao Mây đặt chiếc lá vào hộp làm gì nhỉ ? chẳng lẽ đây là “tác phẩm thứ hai” ?
Tôi chưa hiểu được ngụ ý đó, phụ nữ bao giờ cũng khó hiểu…
Cầm chiếc lá xoay qua xoay lại tôi mới phát hiện ra sứ mạng mà nó mang
tải… Mặt sau lá là bốn câu thơ ghi cẩn thận bằng bút mực
“Rồi một chiều nhặt chiếc lá thu phai
Ta nhận thấy tình mình trong cuống ấy
Tung
lên cao… in nét môi mấp máy
Hớp
tinh trời… tha thiết một nguồn yêu…”
Ký tên: Mây Trắng.
Tôi
không hiểu được ẩn dụ của chiếc lá và những gì nó chất chứa. Hình như Mây thích
văn thơ, những lần thấy Mây làm bài trong lớp thường hay lồng vào ca dao hoặc
thơ… Có lần Mây nói Mây theo học ngành Y, làm khoa học mà có tâm hồn lãng mạn
thì thật lạ, cứ như người… trên mây… Không đủ thời giờ để tham gia trò “đố vui”
của Mây, tôi đi ngủ để chuẩn bị cho một ngày làm việc mới.
Hôm
sau và những hôm sau nữa Mây vẫn tránh mặt tôi, chui vào tận góc phòng ngồi.
Mỗi khi đi ngang chỗ tôi đứng Mây chỉ khẽ gật cúi chào rồi đi. Ừ, con gái hay
... chứng. Tôi vờ không quan tâm, không thèm nhìn tới mặt Mây, cho cô nàng thỏa
mãn...
Mây
bỏ học đã một tuần. Cái máy số 24 không còn ai tranh với tôi nữa. Chẳng hiểu có
chuyện gì xảy ra, thường Mây đi học rất đều, cả ngày nghỉ cũng vào phòng máy
làm bài tập.
Sau
giờ dạy, tôi ra bãi xe chuẩn bị về. Trời se se lạnh, cái lạnh của những ngày
cuối năm ở Sài gòn không quá rét nhưng đủ để thấy cần một hơi ấm... Tôi chợt
nghĩ... sao mình không biết hút thuốc nhỉ ? có lẽ sẽ ấm hơn đôi chút ? Gió mạnh
làm lao xao những tán cây, tôi ngước nhìn trời, trời sâu thẳm và trăng thật
đẹp. Mây vẫn thường "hất mặt lên ngọn cây khi đi" (cách Mây nói)
trong những đêm trăng như vậy. Mỏi cổ, tôi ngó trở xuống thì thấy Mây đứng gần
bên. Tôi chợt nhớ ra là mình đang có nhiệm vụ tránh mặt Mây...
- Dạ
em chào Thầy.
-
Chào Vân (tôi không thèm gọi "Mây" như mọi khi)
Rồi
đẩy xe toan bước đi. Mây nói khẽ:
- Em
xin lỗi Thầy.
Tôi
ngạc nhiên (hay vờ ngây thơ không biết):
- Xin
lỗi gì ?
Mây
cúi đầu, di di chân trên cát
- Em
vừa nhận được thư Thầy.
- Thư
tôi ?
- Dạ.
Thư Thầy gửi qua Pháp cho em đến trễ, em không nhận được. Bạn em mới chuyển
sang cho em.
- Vậy
à ?
- Em
tưởng Thầy đã không viết thư cho em ...
Tôi
thở phào. Đúng là trẻ con !
- À,
đó là lý do vì sao Mây giận ?
-
Không phải em chỉ thích đọc thư đâu. Em cũng muốn biết Thầy có... quan tâm
…
chút nào không !
-
Tôi... không quan tâm đâu. Nhiều chuyện... !
- Em
xin lỗi. Thầy ghét em lắm hở ?
- Ừ,
ghét ! Mà không, tôi bực mình Mây, nhiều chuyện quá không lo học.
-
Thầy đừng bực mình em nữa. Em có chuyện muốn thưa với Thầy...
-
Chuyện gì nữa ?
- Em
sẽ nói Thầy nghe. Thầy rảnh không, đi dạo một chút...
- Vào
giờ này à ? Mây không sợ về trễ sao ?
- Dạ
không sao. Đêm nay có trăng, đi trên đường càng khuya càng thích Thầy ạ.
-
Nhiều chuyện quá !
Thả
dọc xe theo con đường dẫn ra ngoại ô thành phố, ghé vào quán cafe hay nói đúng
hơn là 1 khu vườn rộng. Để xe ngoài bãi, chúng tôi đi dọc dưới hai hàng cây
bàng hướng về phía bờ sông. Tàng cây đã bắt đầu có lá đỏ, cái sắc đỏ không
giống lá phong Paris, có lẽ vì không phải lá thu... mà là lá đông... Những
chiếc lá xa cành chưa đủ để khỏa lấp tiếng xào xạc của bước chân trên sỏi nhưng
cũng đủ để thấy trời đất trở...
-
Thích Thầy há ?
- Ừ
thích ! À... mà thích gì ?
- Thì
đó, sông, nước, trăng, sao và gió, mây...
- Ừ,
mây trắng...
Mây
cười, nheo mắt tinh nghịch:
-
Thầy chọc em hả ?
- Tôi
đâu dám ! Thì Mây nhìn xem, giữa nền trời đen thẫm như vậy mà có mây trắng lững
lờ trôi, không lạ hay sao ?
- Là
vì nhờ có trăng đó Thầy, chớ không, đêm đen cũng dìm chết mây trắng...
Tôi liếc ngang:
Tôi liếc ngang:
- Mây
khéo tưởng tượng, có bao giờ thấy trời không mây không ?
-
Umm... em nói là mây trắng kia... - Mây cố cãi chày cãi cối, cái tật mắng hoài
không chừa.
- À,
Mây bảo có chuyện gì định nói với tôi ?
- Dạ
em sắp rời thành phố.
- Mây
đi Pháp chơi nữa hả ?
- Dạ
không, có lẽ lâu lắm không trở về. Em sang với gia đình và để học tiếp.
- Khi
nào Mây đi ?
- Dạ
sáng mai, tuần rồi đã lo xong giấy tờ và khám sức khỏe.
- Mây
sẽ ở thành phố nào ?
- Em
ở Paris, Thầy có đi Paris bao giờ chưa ?
-
Chưa
- Vậy
mà trong thư Thầy dám nói nhớ Paris ?
Tôi
cười trừ:
- Ừ…
thì nhớ Paris hồi xưa của Anatol France … bài "Ngày khai trường" cứ
làm tôi nhớ mãi…
…
Chúng
tôi ngồi nghe nhịp thở của đêm. Tiếng gió ru những tàu lá dừa, tiếng côn trùng
rỉ rả... con nước trong tuần trăng thật đầy, như cảm xúc dâng tràn của người
vãng cảnh.
-
Thôi khuya rồi, mình về đi, Mây còn phải chuẩn bị cho ngày mai.
Mây
im lặng không đáp, mắt nhìn xa xăm, dường như thả đâu tận bên kia sông, nơi
nhập nhòe những ánh đèn trứng vịt, chão chẹt vài câu hát ru... Nhìn đám lục
bình lững lờ trôi, Mây hỏi:
- Sao
nó cứ ngược xuôi thế kia Thầy há ? Chắc dòng sông cũng trăn trở…
Tôi
định nói… "nhiều chuyện"… nhưng lại thôi.
Giây
lát, Mây buông tiếng thở dài…
-
Thôi, về !
....
5.
Tôi
xin nghỉ sáng thứ hai để tiễn Mây ra sân bay. Chúng tôi đến sớm để có thêm vài
phút cuối bên nhau, nhưng ai cũng lặng thinh, chẳng biết nói gì.
-
Thầy ơi !
- Gì
đó Mây ?
-
Thầy nhớ viết thư cho em nghen ?
- Tôi
không biết viết thư.
- Em
sẽ viết thư cho Thầy, em mong thư trả lời của Thầy.
- Nếu
tôi không viết Mây sẽ giận ?
- Em
không giận Thầy đâu. Em sẽ... nhớ Thầy thật nhiều.
Tôi
cũng muốn nói tôi sẽ nhớ Mây Trắng nhiều nhưng tôi không mở được lời. Tiếng loa
phóng thanh gọi hành khách chuẩn bị lên phi cơ. Mây máng dây túi xách lên vai.
Tôi nhắc chừng:
- Mây
đi đi, kẻo trễ chuyến.
Mây
nhìn tôi với đôi mắt ướt:
-
Thầy ơi
- ...
-
Thầy giữ dùm em thành phố này, nhe Thầy !
Tôi
gượng cười:
- Mây
yên tâm, tôi sẽ giữ dùm Mây.
Mây
đã khóc thật sự, tôi thấy những giọt nước mắt long lanh sắp rơi…
- Cả
dòng sông, con đò, đám lục bình... và chiếc máy số 24...
- Ừ,
cả chiếc máy số 24.
….
Tôi
lặng lẽ bước ra khỏi sân bay, nỗi trống vắng dâng đầy, dường như nghe âm vang
ca khúc... Adieu Jolie Candy... "Từ ngay cách xa nghìn trùng, người em bé
bỏng..." xen lẫn tiếng xình xịch của chiếc xuồng câu đêm... Không. Tất cả
chỉ là ảo giác. Chỉ có tiếng phi cơ rầm rì ngoài kia là thật...
Tạm
biệt em, Mây trắng. Tôi sẽ giữ dòng sông cho Mây, giữ thành phố này cho Mây, cả
chiếc máy số 24 cho em, còn em, hãy giữ dùm tôi một vầng mây trắng, Vân nhé !…
Saigon, 22-12-04
(Kỷ niệm lớp WK20)
N.L.
Inscription à :
Articles (Atom)